🧠 Czy AI rzeczywiście nas ogłupia? Niepokojące badania.

AI Notetaker którego używam w mojej agencji rekrutacyjnej. Recenzja.

Jul 12, 2025

Możesz nas słuchać także na Apple Podcast i Spotify.

🎯 W DZISIEJSZYM WYDANIU

🎓 AI od zera do zrozumienia: Czy AI naprawdę nas ogłupia? Mózg, zaufanie i pułapki poznawcze.
🛠 AI w praktyce: Quil AI – asystent rekrutera. Testujemy go w Meenz.
🥡 AI na Wynos:
1. YouTube ogranicza monetyzację treści generowanych przez AI.
2. Elon Musk: Grok trafi do Tesli jeszcze w lipcu
3. Strajk aktorów głosowych zakończony – AI nie przejmie ich głosów.
4. Nvidia przekracza 4 biliony $ – AI dalej pompuje giełdę.
5. Meta uruchamia „Superintelligence Labs” – Llama 4 coraz bliżej.
📚 Rekomendowana Biblioteka:
1. The Future of Work (How to Become AI-First)

Kiedyś baliśmy się, że internet nas ogłupi. Potem, że zrobi to Google. Potem – social media. Każda kolejna technologia miała nam coś zabierać: skupienie, pamięć, zdolność krytycznego myślenia. I choć niektóre z tych obaw się potwierdziły, większość okazała się tylko efektem kulturowej paniki. Dziś w roli winnego pojawia się AI. Tym razem jednak zarzut brzmi inaczej: że nie tylko nas rozprasza, ale że fizycznie zmniejsza naszą aktywność neuronalną. Nie metaforycznie. Dosłownie.

Tylko że problem rzadko leży w samym narzędziu. Kalkulator nie przeszkadza nikomu, kto rozumie równania. Ale podany komuś, kto nie ma pojęcia, co liczy – jedynie pogłębia ignorancję. Z AI jest podobnie. Wzmacnia to, co już potrafisz. Ale jeśli od początku oddajesz jej myślenie, nie masz do czego wracać.

W minionych tygodniach w sieci wrzało od nagłówków typu: "ChatGPT ogłupia. Naukowcy alarmują" albo "Korzystanie z AI pogarsza pamięć i zdolność myślenia". Wszystko to za sprawą badania opublikowanego przez MIT Media Lab.

W tym wydaniu przyjrzym się tym sensacjom z bliska. Przejdziemy przez badanie MIT, porównamy je z danymi z Microsoft Research, zestawimy z krytyką takich postaci jak Ethan Mollick i Peter Attia, a na końcu zbudujemy konkretną, praktyczną odpowiedź: jak korzystać z AI, nie tracąc przy tym głowy.

Bo kiedy znikają nagłówki i opada szum, zostaje jedno pytanie: czy naprawdę mamy powody do niepokoju?

Źródło: Your Brain on ChatGPT: Accumulation of Cognitive Debt when Using an AI Assistant for Essay Writing Task

Czy AI rzeczywiście nas głupia?

Odpowiedź brzmi: i tak, i nie. MIT Media Lab opublikowało pracę badawczą pt. "Your Brain on ChatGPT". Badacze podzielili uczestników na trzy grupy: pierwsza pisała eseje z pamięci, druga korzystała z wyszukiwarki internetowej, a trzecia pisała przy wsparciu ChatGPT (GPT-4o). Całość obserwowano za pomocą EEG i analiz lingwistycznych.

Wnioski? Grupa ChatGPT:

wykazywała słabsze zaangażowanie poznawcze (mniejsza aktywność w obszarach odpowiedzialnych za pamięć i podejmowanie decyzji),
produkowała bardziej jednorodne, mniej oryginalne teksty,
miała trudności z przypomnieniem sobie treści własnych esejów kilka minut po ich napisaniu.

Brzmi groźnie? Owszem. Ale kluczowe jest, co to naprawdę znaczy.

Kontekst, który sporo zmienia

Jak zwraca uwagę Ethan Mollick (Wharton), badanie testuje nie regularnych użytkowników AI, tylko studentów wykonujących jedno, oderwane zadanie, a następnie porównuje ich zaangażowanie przy powtórzeniu zadania cztery miesiące później. Grupa była niewielka, a sposób użycia ChatGPT – typowy dla "oszukiwania": pozwolenie, by AI wykonało zadanie za człowieka.

To trochę tak, jakby oceniać wpływ kalkulatora na naukę matematyki. Trudno ocenić jego wpływ, jeśli badani nigdy nie mieli okazji zrozumieć, czym właściwie jest dodawanie.

Microsoft: kiedy AI pomaga lepiej myśleć

W kontraście do nagłówków o „ogłupiającym” wpływie AI, badanie z kwietnia tego roku zaprezentowane na konferencji CHI ’25 przez badaczy z Microsoft Research i Carnegie Mellon University sugeruje coś znacznie ciekawszego.

Zespół przeanalizował 936 rzeczywistych przypadków wykorzystania GenAI w pracy umysłowej. Wynik? Im większe zaufanie do AI, tym mniejsza aktywacja myślenia krytycznego. Ale… im większa pewność siebie użytkownika, tym bardziej krytyczne było jego podejście do wyników generowanych przez model.

Mówiąc prościej: to nie AI wyłącza myślenie – to nasze przekonanie, że nie musimy już myśleć. Kluczowe nie jest więc, czy używasz AI – tylko jak, kiedy i z jakim poziomem świadomości.

Badanie podkreśla, że AI może zmieniać sposób, w jaki myślimy – przesuwając nacisk z tworzenia treści na jej ocenę, integrację i nadzór. Zamiast wieścić koniec krytycznego myślenia badacze zakładają jego ewolucję.

Krytyka sensacyjnych narracji

Ethan Mollick w swojej analizie pokazuje, że badanie MIT nie mówi niczego, czego nie wiedzielibyśmy wcześniej: jeśli pozwalasz narzędziu wykonać za Ciebie myślenie, sam myślisz mniej. I mniej zapamiętujesz.

Co więcej, Mollick przytacza własne doświadczenia dydaktyczne. Gdy studenci pracują z AI, ale są zmuszeni do oceniania, modyfikowania i tłumaczenia jej wyników, uczą się więcej, nie mniej.

To jest AI jako sparing partner, nie jako maszyna do rozwiązań. Myślenie zachodzi wtedy, gdy musisz odpowiedzi AI przetrawić, zakwestionować i zsyntetyzować.

Paul Roetzer (Marketing AI Institute): "To nie zagrożenie, to drogowskaz"

Roetzer porównuje to do kalkulatora: "Gdy wprowadzasz kalkulator uczniowi, który nie zna podstaw matematyki, on nie uczy się lepiej. Ale jeśli kalkulatora używa ktoś, kto już rozumie równania, to jego wydajność rośnie."

Badanie MIT to nie akt oskarżenia przeciwko AI. To ostrzeżenie przed intelektualnym lenistwem.

Peter Attia: AI może wspierać poznanie, jeśli ją właściwie okiełznać

Dr Peter Attia, lekarz i popularyzator medycyny długowieczności, podkreśla, że to nie technologia decyduje o jej wpływie na mózg. Kluczowe są dwa mechanizmy:

zaangażowanie (czy aktywnie analizujesz dane, czy tylko konsumujesz?),
intencjonalność (czy używasz AI do pogłębiania, czy omijania procesu poznawczego?).

Z tego punktu widzenia, narzędzia AI można traktować jak zewnętrzny interfejs poznawczy. Ale tylko wtedy, gdy użytkownik pozostaje jego operatorem, a nie biernym odbiorcą.

Rozwiązania. Extraheric AI: interfejs wspierający, nie zastępujący, czyli jak używać AI bez zgłupienia?

W opublikowanej niedawno pracy "AI as Extraherics", naukowcy przedstawiają koncepcję AI jako "extraheric support system" — zewnętrznego partnera poznawczego. To nie narzędzie, które robi za Ciebie, ale takie, które wspiera Twój proces myślowy.

Cztery kluczowe komponenty wspierania wyższych funkcji poznawczych przez AI:

Refleksja: AI zadające pytania pogłębiające i podważające założenia,
Argumentacja: AI rozwijające kontrtezy i testujące logiczność wywodu,
Przenoszenie wiedzy: AI sugerujące analogie i porównania z innych dziedzin,
Metapoznanie: AI monitorujące jakość myślenia i proponujące sposoby jego poprawy.

W ten sposób modele AI nie podsuwają gotowych odpowiedzi tylko zmuszają użytkowników do lepszego myślenia.

Dan Koe: Automatyzuj wszystko poza myśleniem

Dan Koe w odcinku swojego podcastu "The Future of Work (How to Become AI-First)" również podkreśla, że nie chodzi o to, by AI myślała za Ciebie. Chodzi o to, byś wytrenował sposób, w jaki Ty sam myślisz — w świecie, w którym masz dostęp do nieograniczonej pamięci i mocy obliczeniowej.

Koe przekonuje, że wszystko, co nie wymaga Twojej kreatywności ani decyzji, powinno zostać zautomatyzowane. Zamiast zaczynać od gotowych odpowiedzi, buduj własną bibliotekę „meta-prompts” — czyli szablonów, które uruchamiają konkretne procesy myślowe. AI nie powinna pisać za Ciebie, ale testować, analizować i rozwijać Twoje pomysły. Bo jak sam mówi:

Twoja wartość to nie output, ale sposób myślenia.

Praktyczne zasady poznawczej higieny w epoce AI:

Nie zaczynaj od prompta. Zaczynaj od pytania. Czego chcesz się dowiedzieć? Co chcesz rozumieć lepiej?
Nie pytaj AI o treść, pytaj dla procesu. Niech Ci pomaga myśleć, nie wyręcza w pisaniu.
Zapisuj, parafrazuj, przepisuj. Pisanie ręczne (nawet cyfrowe) wspiera pamięć lepiej niż kopiuj-wklej.
Miej czas na myślenie poza ekranem. Żaden prompt nie zastąpi ciszy.

Podsumowanie: Czy AI ogłupia?

Wydaje mi się, że problem tkwi w samym pytaniu. To nie AI ogłupia. To my możemy zgłupieć - jeśli pozwolimy jej przejąć procesy, które powinny pozostać nasze: analizę, refleksję, decyzję.

Bo AI nie ma woli ani celu (a przynajmniej póki co). Nie chce Ci zaszkodzić, ale też nie zamierza Ci pomóc. To lustro Twoich intencji. Jeśli użyjesz jej jak kalkulatora — zrozumiesz więcej i zrobisz więcej. Jeśli pozwolisz jej myśleć za siebie — zostanie tylko pusty prompt i jeszcze bardziej pusta głowa.

Technologia nie jest dobra ani zła. Jest tylko narzędziem. To Twoje nawyki, wybory i sposób użycia decydują, czy stanie się katalizatorem rozwoju, czy wygodną drogą do intelektualnej stagnacji.

I może właśnie dlatego niepokoi nas AI bardziej niż poprzednie rewolucje. Bo nie chodzi już tylko o to, że coś robi szybciej. Chodzi o to, że robi to, co dotąd uznawaliśmy za nasze: pisanie, analizowanie, myślenie. I robi to dobrze. Momentami aż za dobrze.

Dlatego najważniejsze pytanie brzmi dziś nie: czy AI mnie zastąpi? Tylko:

Czy ja wciąż potrafię myśleć — mając obok narzędzie, które robi to szybciej, bez wątpliwości i bez zmęczenia?

Oskar Korszeń

Quil AI – asystent rekrutera.

W Meenz testujemy właśnie Quil AI – narzędzie zaprojektowane specjalnie z myślą o rekruterach. Quil to inteligentny notatnik (AI Notetaker), który działa podczas rozmów z kandydatami: słucha, rozumie kontekst i automatycznie tworzy kompletne podsumowania.

I to nie wszystko – Quil potrafi:

Generować profesjonalne notatki z rozmów telefonicznych, online i nawet stacjonarnych spotkań,
Uzupełniać ATS (np. Bullhorn, Greenhouse, Zoho) bez ręcznego wpisywania danych,
Tworzyć gotowe do wysyłki rekomendacje kandydatów – czyli tzw. "candidate submittals" – w kilka sekund,
Rozpoznawać kluczowe informacje jak doświadczenie, lokalizacja, notice period, oczekiwania finansowe i kompetencje techniczne,
Działać w przeglądarce i na telefonie – Quil ma też aplikację mobilną, co ułatwia pracę poza biurem.

Jak to działa w praktyce?

W Meenz – działając w rekrutacji technicznej dla branży motoryzacyjnej – stworzyliśmy dedykowany template w Quil pod rozmowy z kandydatami. Dzięki temu Quil nie tylko rejestruje dane, ale robi to w dokładnie takim układzie, jakiego potrzebujemy.

Można tworzyć wiele różnych szablonów (np. osobne dla techników, lakierników czy menedżerów) – co znacząco wyróżnia Quila na tle innych AI notetakerów. To narzędzie zaprojektowane od początku do końca pod procesy rekrutacyjne.

Quil działa także podczas spotkań online (np. Teams) – świetnie sprawdza się przy briefach z klientami czy onboardingach kandydatów.

Wyzwanie: inbound call’e

Jedyny problem, który napotkaliśmy, to obsługa rozmów przychodzących (inbound) – Quil nie rejestruje ich poprawnie w przypadku numerów w sieci EE (UK) ze względu na restrykcje operatora. Niestety w naszej firmie korzystamy właśnie z EE, więc musieliśmy znaleźć obejście:

Gdy kandydat do nas dzwoni, prosimy go o chwilę i oddzwaniamy z poziomu Quila – wtedy wszystko działa jak trzeba.

🔗 Jeśli pracujesz w rekrutacji, daj Quilowi szansę. Darmowe demo i trial dostępne na

🥡 AI na Wynos - nowości AI

🧠 YouTube uderza w generowane treści
YouTube zaostrza zasady programu partnerskiego – kanały z powtarzalnymi, generowanymi przez AI treściami mogą stracić monetyzację. Dotyczy to m.in. stockowych filmów z lektorem z AI.
– czytaj

🚘 Grok wjedzie do Tesli
Elon Musk zapowiedział, że chatbot Grok od xAI już w przyszłym tygodniu będzie dostępny w samochodach Tesla. Ma wspierać kierowcę w personalizacji i komunikacji głosowej.
– czytaj

🎮 Aktorzy głosowi kontra AI – koniec strajku
Związek SAG-AFTRA podpisał umowę: koniec ze strajkiem w gamedevie. Porozumienie gwarantuje m.in. 15% podwyżki oraz ochronę przed nieautoryzowanym wykorzystywaniem głosów przez AI.
– czytaj

💸 Nvidia przekroczyła 4 biliony USD
Nvidia oficjalnie dobiła do rekordowej kapitalizacji 4 bilionów dolarów. Analitycy ostrzegają przed przegrzaniem rynku, ale hype na AI nie słabnie.
– czytaj

🧪 Meta rusza z Superintelligence Labs
Zuckerberg ogłasza start Meta Superintelligence Labs – nowego działu badawczego skupionego na rozwoju LLM‑ów (Llama) i ogólnej AI.
– czytaj

📬 Czytałeś/-aś ostatnie wydanie - środa? Szukaj w skrzynce maila pt. tytułem:

“🤬Grok bez hamulców! Co tu się... / 🖊 Kiedy długopis spotyka AI 🎓 Matura z AI? 🎥 VEO 3 oficjalnie w Polsce! 💼 Oferty pracy AI 🛠 Platforma do tworzenia filmów produktowych i artykułów instruktażowych”