🫳🏻♟️Szach i mat!

🛠 Photoshop, ale nie musisz potrafić Photoshopa

Mar 22, 2025

Możesz nas słuchać także na Apple Podcast i Spotify.

🎯W DZISIEJSZYM WYDANIU

🎓 AI od zera do zrozumienia: Zagramy?♟Szach i mat!
🛠 AI w praktyce: Photoshop, ale nie musisz potrafić Photoshopa
🥡 AI na Wynos:
🤖 OpenAI z kolejną premierą.
🇨🇳 Tencent T1 - kolejny model AI z Chin.
🇵🇱 Była kopalnia węgla kamiennego, będzie kopalnia technologii.
⛪️ Watykański sekretarz o zagrożeniach AI - "Trzeba chronić dzieci".
🦾 Paradoks Moraveca?.
🧑🏼‍🦱 Facebook wchodzi do Europy.
🎖 Nowe technologie w rękach służb wywiadu i bezpieczeństwa.
🎓 To koniec tradycyjnych ocen w szkole?.
🕴🏼”Każdy z nas będzie miał personalnego asystenta w cenie abonamentu telefonicznego”.
👮🏻‍♀️ ChatGPT zrobił z niego mordercę.
🏠 Chińskie urządzenia gospodarstwa domowego wykorzystujące sztuczną inteligencję.
🌦 AI Zaledwie kilku minut potrzebuje system AI do stworzenia prognozy pogody o imponującej skuteczności.
⛰ Sztuczna inteligencja ochroni lodowce.
🗂 Sztuczna inteligencja zbada petentów ZUS i zaproponuje rentę.
👑 Tak wyglądali polscy królowie. Sztuczna inteligencja i historia na nowo.
😅 AI robi lepsze memy niż ludzie?.
🏙 Sztuczna inteligencja w rozwoju miasta.
📚 Rekomendowana Biblioteka:
- Szachowe dzieciństwo - film
- Ostatni bastion umysłu - książka

Kiedyś pisałem tu w kontekście AI o głupim synu cesarza i grze Go, to może dziś coś o planszy szachowej? Pionki, gońce, wieże, skoczki, hetman i król to zresztą moja nowa fascynacja…

♟Szach mat

Pojedynek szachowy Garry’ego Kasparova z sztuczną inteligencją, a konkretnie z superkomputerem Deep Blue stworzonym przez IBM, to jedno z najbardziej ikonicznych wydarzeń w historii szachów i technologii.

Garry Kasparov, uznawany jest za jednego z najlepszych szachistów w historii (był mistrzem świata w szachach w latach 1985–2000). W latach 90. XX wieku rozwój technologii komputerowych osiągnął punkt, w którym zaczęto poważnie rozważać możliwość rywalizacji maszyny z człowiekiem na najwyższym poziomie szachowym. IBM, firma stojąca za Deep Blue, postawiła sobie za cel stworzenie komputera zdolnego pokonać arcymistrza.

♟Pierwszy mecz

Pierwsze spotkanie Kasparova z Deep Blue odbyło się w Filadelfii w dniach 10–17 lutego 1996 roku. Mecz składał się z sześciu partii:

Deep Blue wygrał pierwszą partię, stając się pierwszym komputerem, który pokonał mistrza świata w partii z regularną kontrolą czasu.
Kasparov jednak szybko się odbudował, wygrywając trzy kolejne partie i remisując dwie. Ostateczny wynik to 4:2 dla Kasparova.
Deep Blue w tej wersji mógł analizować około 200 milionów pozycji na sekundę, ale Kasparov zdołał wykorzystać swoją intuicję i strategiczne zrozumienie gry, by pokonać maszynę.

Po tym meczu IBM zintensyfikowało prace nad ulepszeniem Deep Blue, co doprowadziło do powstania wersji nieoficjalnie nazywanej "Deeper Blue".

♟♟Drugi mecz

Rewanżowy mecz odbył się w Nowym Jorku w dniach 3-11 maja 1997 roku i również składał się z sześciu partii. Tym razem Deep Blue był znacznie bardziej zaawansowany:

Wyposażony w 512 procesorów, Deep Blue mógł oceniać do 200 milionów pozycji na sekundę, a jego algorytmy zostały zoptymalizowane pod kątem stylu gry Kasparova.
Mecz rozpoczął się remisem w pierwszej partii. W drugiej partii Kasparov przegrał po zaskakującym ruchu Deep Blue, który zasiał w nim zwątpienie co do możliwości maszyny (podejrzewał nawet ingerencję człowieka!).
Kasparov wygrał trzecią partię, ale w kolejnych dwóch zremisował i przegrał. Decydująca szósta partia zakończyła się jego rezygnacją po zaledwie 19 ruchach, gdy znalazł się w beznadziejnej pozycji.
Ostateczny wynik: zwycięstwo Deep Blue. 11 maja 1997 roku komputer po raz pierwszy pokonał mistrza świata w pełnym meczu szachowym.

Kasparov był sfrustrowany porażką i sugerował, że IBM mogło ingerować w grę Deep Blue między partiami, dostosowując jego oprogramowanie. Twierdził, że niektóre ruchy maszyny wydawały się “zbyt ludzkie i kreatywne”, co budziło jego podejrzenia. IBM zaprzeczyło tym zarzutom, ale potwierdziło, że między partiami wprowadzano modyfikacje, co było zgodne z regulaminem meczu. Firma odmówiła Kasparowowi rewanżu i wkrótce zakończyła projekt szachowy Deep Blue.

Po latach Kasparov przyznał, że porażka była dla niego trudnym, ale ważnym momentem, który pomógł mu zrozumieć potencjał sztucznej inteligencji.

Text within this block will maintain its original spacing when published

„Po raz pierwszy w historii ludzkości zobaczyłem coś na kształt sztucznej inteligencji” - Garry Kasparow Arcymistrz szachowy i mistrz świata w szachach

Mecz z 1997 roku uznaje się za symboliczny punkt zwrotny w rozwoju sztucznej inteligencji. Pokazał, że maszyny mogą rywalizować z ludzkim umysłem w dziedzinach wymagających głębokiego myślenia strategicznego. Dla IBM był to także sukces marketingowy – wartość akcji firmy wzrosła po zwycięstwie Deep Blue.

Kasparov później zmienił swoje podejście do AI, promując ideę współpracy człowieka z maszynami (tzw. "centaur chess") i pisząc o tym w książce "Deep Thinking: Where Machine Intelligence Ends and Human Creativity Begins". Jego pojedynek z Deep Blue pozostaje kamieniem milowym w historii technologii i szachów, inspirując kolejne pokolenia badaczy i graczy.

Silniki szachowe AI

Większość portali szachowych, takich jak Chess.com, Lichess, czy Chess24, korzysta z potężnych silników szachowych, takich jak Stockfish, Komodo, czy Leela Chess Zero, które są formą AI wyspecjalizowaną w grze w szachy.

Gra przeciwko komputerowi: Na tych platformach możesz zmierzyć się z botami o regulowanym poziomie trudności. AI dostosowuje się, celowo popełniając błędy na niższych poziomach lub grając na maksymalnym poziomie dla zaawansowanych graczy.
Analiza partii: Po zakończeniu gry portale oferują szczegółową analizę, wskazując błędy, najlepsze ruchy i alternatywne warianty. To zasługa silników szachowych, które błyskawicznie oceniają pozycje.

Chess.com: Funkcja "Insights" analizuje Twój styl gry (np. czy grasz agresywnie, czy masz słabość w końcówkach) i sugeruje obszary do poprawy. To połączenie analizy silnika szachowego z algorytmami uczącymi się na podstawie Twoich partii.
Adaptacyjne boty: Na Chess.com boty takie jak "Coach Bots" czy fikcyjne postacie (np. "Magnus w wieku 12 lat") symulują style gry konkretnych graczy, co wymaga od AI naśladowania ludzkich wzorców, a nie tylko optymalnej gry.
Lichess: Oferuje funkcję "Stockfish Training", gdzie silnik podpowiada ruchy w czasie rzeczywistym, pomagając w nauce.

Rozpoznawanie oszustw

AI odgrywa kluczową rolę w wykrywaniu oszustw na portalach szachowych:

Algorytmy porównują ruchy gracza z ruchami sugerowanymi przez silniki szachowe, analizując ich zgodność (np. procent ruchów pokrywających się z najlepszymi liniami Stockfisha).
Chess.com i Lichess używają takich systemów do banowania graczy, którzy zbyt często grają "nieludzko" precyzyjnie, szczególnie w grach online na czas.
Leela Chess Zero (Lc0): Open-source’owy projekt inspirowany AlphaZero, który uczy się szachów od zera poprzez samogry. Lichess umożliwia grę przeciwko Lc0, a jej styl bywa bardziej "kreatywny" niż Stockfisha.
Chess.com: Wprowadza elementy inspirowane uczeniem maszynowym, np. w analizie trendów gry milionów użytkowników, co pozwala tworzyć lepsze narzędzia edukacyjne.

To wszystko Arcy ciekawe!

♟Czemu piszę dziś o szachach?

To kadr z filmu “Searching for Bobby Fischer”. To bardzo fajne familijne kino. Było idealne, żeby rozbudzić zainteresowanie szachami u mojego 6-latka. Mnie też zainteresowało i uważam to za naprawdę dobrze spędzony czas przed TV. Obejrzeliśmy go ze Stasiem i od razu postanowiliśmy ściągnąć zakurzoną szachownicę z najwyższej półki regału w salonie. I gramy tak od kilku tygodni.

Jeśli chodzi o mnie, to z pewnością nie rokuję na Magnusa Carlsena, ale mały jest zaskakująco dobry i z dnia na dzień coraz lepszy. W dodatku, z uwagi, że nie należy do najgrzeczniejszych dzieci, szachy potrafią uspokoić go na godzinę lub dwie i to on wychodzi z propozycją gry. Widzę w szachach potencjał edukacyjny - podczas gry w szachy kształtuje się przecież proces logicznego myślenia oraz umiejętność podejmowania decyzji.

Czytałem także ostatnio o tym, że przeciętny arcymistrz podczas długiej, intensywnej partii szachowej może spalić od 500 do 1000 kalorii dziennie! W ekstremalnych przypadkach, podczas wielogodzinnych turniejów, szacuje się, że elita szachowa może spalić nawet do 6000 kalorii w ciągu dnia, co jest porównywalne z wysiłkiem fizycznym w sportach takich jak tenis czy bieganie. Oczywiście amator spali o wiele mniej, ale najistotniejsze jest, że podczas rozgrywki, mózg człowieka pozostaje w stanie długotrwałego intensywnego skupienia i zużywa więcej energii w wyniku reakcji fizjologicznych, takich jak przyspieszone tętno czy napięcie mięśni spowodowane pozytywnym stresem.

Mam nadzieję, że szachy pozostaną z nami na długo i nawet zaczęliśmy z synem zastanawiać się, czy mając w perspektywie sięgnięcie po tytuł Arcymistrzów, nie potrzebujemy lepszego zestawu - w końcu gramy już od dwóch tygodni, a profesjonaliści nie mogą przesuwać po planszy pionów z plastiku! Szukaliśmy oczywiście zestawów klasycznych, drewnianych, z pięknie rzeźbionymi, lakierowanymi figurami, ale przypomniało mi się, że kiedyś widziałem zestawy, które nie tylko nieźle wyglądają, ale mogą być interaktywne.

Myślę o zakupie Chessnut Evo. To produkt, który reklamowany jest jako "ultra-inteligentna szachownica AI". To zestaw, który łączy fizyczną grę w szachy z najnowszą technologią, oferując funkcje niedostępne w tradycyjnych elektronicznych szachownicach.

Wbudowana AI – Maia Chess:

Evo wykorzystuje silnik szachowy Maia, który naśladuje ludzki styl gry, w odróżnieniu od tradycyjnych silników (np. Stockfish), które grają "perfekcyjnie", ale nienaturalnie. Maia dostosowuje się do Twojego stylu i uczy się na podstawie Twoich ruchów.
Możesz też trenować własne AI, importując partie (np. historyczne gry znanych szachistów) i tworząc spersonalizowanego przeciwnika.

Chessnut Vision – Rozpoznawanie obrazu:

Dzięki procesorowi NPU (Neural Processing Unit), Evo "widzi" szachownicę na ekranie komputera lub aplikacji, symulując ludzkie kliknięcia. To pozwala na grę na platformach online (Chess.com, Lichess, ChessKid) bez zależności od ich API, co eliminuje ograniczenia trybów gry.

Samodzielność:

W przeciwieństwie do poprzednich wersji Chessnut Air czy Pro, które wymagają smartfona lub komputera, Evo ma wbudowany ekran dotykowy 12,3 cala i system Android (8-rdzeniowy procesor). Nie potrzebujesz dodatkowego urządzenia – wszystko działa bezpośrednio na szachownicy.

Integracja z silnikami szachowymi:

Obsługuje Stockfish (najnowsze wersje), Leela Chess Zero (Lc0) i Maia. Możesz dostosować poziom trudności lub stworzyć własne silniki.
Funkcja analizy w czasie rzeczywistym i podpowiedzi ruchów z użyciem wielokolorowych diod LED na szachownicy.

Gra online i offline:

Możesz grać z przeciwnikami na całym świecie na popularnych platformach lub offline przeciwko AI. Evo wspiera też szachy 960 (Fischera) i lokalne partie OTB (over-the-board) z zapisem ruchów.

Design i sprzęt:

Szachownica ma pełną technologię rozpoznawania figur (każda ma chip), ekran o wysokiej rozdzielczości i baterię wystarczającą na ok. 10 godzin gry. Jest większa i cięższa niż np. Chessnut Air, co czyni ją mniej przenośną, ale bardziej "stacjonarnym centrum szachowym".

Tylko zobacz:

Czemu jeszcze jej nie mam? Powstrzymuje mnie małżonka i faktycznie ma rację. Poczekam i sprawdzę, czy mamy z młodym słomiany zapał, czy szachy staną się faktycznie naszą miłością. Daje sobie czas do wrześniowych urodzin i wtedy poproszę o prezent lub zrobię go sobie sam. Koszt: ok. 2 tysiące (na dzień dzisiejszy). Do kupienia tutaj.

PS. To wideo dodałem dopiero kilka godzin po wysyłce maila. Kiedy go pisałem, nie wiedziałem, że Chessnut będzie miał kolejną odsłonę - tym razem z przemieszczającymi się po planszy figurami. Od teraz nie będzie trzeba już wyręczać AI i przesuwać figur na podświetlone pola, bo AI zrobi to samodzielnie. Zastanawiałem się przez chwilę, czy to w ogóle możliwe, aby automatycznie przesunąć skoczka, ale wszystko wyjaśniło mi poniższe wideo. Figury odsuwają się na boki gdy trzeba, i przepuszczają “konia”, a następnie wracają po chwili na swoje miejsca. Rewelacja!

Bierzcie moje pieniądze, trudno, nie czekam do września!

Dziękuję za przeczytanie. Jeżeli masz jakieś przemyślenia odnośnie dzisiejszych rozważań, podziel się nimi ze mną. Jeżeli masz jakieś rady, które pomogą mi pogłębić moją wiedzę o szachach, tym bardziej się do mnie odezwij. Szczególnie natomiast proszę o kontakt osoby, które miały do czynienia z interaktywnymi szachownicami - dajcie znać, czy warto.

Autor:

@MarcinUszyński

📊 Wynika ankiety sprzed tygodnia

Przewaga Chin w Waszych głosach miażdżąca. Chyba wszyscy widzimy gołym okiem tę równię pochyłą na jakiej stoją Stany Zjednoczone i szeroko pojęty Zachód.

Refleksja: Przez całe dzieciństwo, dorastanie i dorosłość wokół mnie krąży stare chińskie porzekadło - “obyś żył w ciekawych czasach”. Jest ono w Azji traktowane jako klątwa, w tym sensie, że jeśli jakiś Chińczyk chce Ci źle życzyć, to przeklnie Cię właśnie w ten sposób. „Ciekawe czasy” w tym kontekście oznaczają więc okresy pełne chaosu, niepewności, konfliktów czy zmian – innymi słowy, czasy w których życie staje się trudne i nieprzewidywalne. Wolę więc nudę, bo lepiej żyć w spokojnych, stabilnych czasach, niż zmagać się z wyzwaniami „ciekawości”. Mam jednak pewien problem z postrzeganiem tego wszystkiego co się dziś dzieje. Myślę bowiem, a nawet jestem tego pewien, że Chińczycy wcale nam źle nie życzą. Oni chcą dalej produkować, handlować i nie specjalnie zależy im na zmianie…. przynajmniej jeszcze nie teraz. Ze stabilności systemu międzynarodowego rezygnuje kto inny. USA właśnie abdykują, nie potrafią dowieźć, przysnęli w pewnym momencie i oddali pole. Teraz, gdy kontrola nad światowym ładem - stabilnością, wymyka się im z rąk, podważają pretendenta i gotowi są uczynić “czasy ciekawymi”. Trzymajcie się!

🔍 Photoshop, ale nie musisz potrafić Photoshopa

Cześć, tę sekcję przejmuje dziś ja - Jakub Norkiewicz. Dzisiejszy warsztat nazwałem w ten sposób, bo moim zdaniem to narzędzie wchodzi właśnie w tę branżę - branżę edycji zdjęć. Może nie jest to narzędzie, a pełen model - Gemini 2.0 Flash z możliwością generowania zdjęć.

Przygotowaliśmy dla Ciebie poradnik - od A do Z:

jak zacząć korzystać z tego modelu,
gdzie możesz z niego korzystać,
i zaproponowaliśmy kilka przykładów użycia, aby pobudzić Twoją kreatywność.

Poniżej jeden z przykładów, który pokazuje jak wygenerować dla zdjęcie do paszportu bez potrzeby umawiania wizyty u fotografa.

Chcesz więcej? →Zajrzyj do poradnika.

🥡 AI na Wynos - nowości AI

🤖 ChatGPT zyskał trzy nowe modele. OpenAI z kolejną premierą - czytaj

🇨🇳 Tencent T1 – czym charakteryzuje się kolejny model AI z Chin - czytaj

🇵🇱 Była kopalnia węgla kamiennego, będzie kopalnia technologii - czytaj

⛪️ Watykański sekretarz o zagrożeniach AI - "Trzeba chronić dzieci" - czytaj

🦾 Czy na naszych oczach upada paradoks Moraveca? - czytaj i obejrzyj

🧑🏼‍🦱 Facebook wchodzi do Europy ze swoją sztuczną inteligencją. Co potrafi Meta AI? - czytaj

🎖 Nowe technologie w rękach służb wywiadu i bezpieczeństwa - czytaj

🎓 To koniec tradycyjnych ocen w szkole? Nowa rekomendacja z MEN dotycząca AI - czytaj

🕴🏼Jowita Michalska: „Każdy z nas będzie miał personalnego asystenta w cenie abonamentu telefonicznego” - czytaj

👮🏻‍♀️ ChatGPT zrobił z niego mordercę. Ta sprawa może drogo kosztować twórców AI - czytaj

🏠 Changhong przedstawia urządzenia gospodarstwa domowego wykorzystujące sztuczną inteligencję - czytaj

🌦 AI Zaledwie kilku minut potrzebuje system AI do stworzenia prognozy pogody o imponującej skuteczności - czytaj

⛰ Sztuczna inteligencja ochroni lodowce - czytaj

🗂 Sztuczna inteligencja zbada petentów ZUS i zaproponuje rentę. Już nawet pod koniec tego roku - czytaj

👑 Tak wyglądali polscy królowie. Sztuczna inteligencja i historia na nowo - czytaj

😅 AI robi lepsze memy niż ludzie? - czytaj

🏙 Sztuczna inteligencja w rozwoju miasta - czytaj

📬 Czytałeś/-aś wydanie z 19.03? Treść “💼 10 ofert pracy, w których wymagane są kompetencje AI” trafiła na Twój mail w minioną środę. Sprawdź skrzynkę.

🍿 Szachowe dzieciństwo (Searching for Bobby Fischer) - film

To film, o którym wspomniałem wyżej. To będzie lekkie kino na weekend, a już zupełnie świetna propozycja, jeśli macie dzieci. Obejrzyjcie - nie pożałujecie. Nie mogłem znaleźć go na żadnym z subskrybowanych przeze mnie streamingów, ale znalazłem go na CDA za darmo - tutaj. Na zachętę trailer:

📗 "Ostatni bastion umysłu” - Garry Kasparov - książka

To polskie wydanie wspomnianej w tekście książki Arcymistrza “Deep Thinking: Where Machine Intelligence Ends and Human Creativity Begins". Widzę, że ma bardzo przyzwoite rekomendacje - zobacz.