🐕🦺 Czarny pies
💥 AI w praktyce: Co trenduje w AI?
🔉Wolisz wersję audio? Nie możesz przeczytać teraz maila?
Przesłuchaj tutaj
Możesz nas słuchać także na Apple Podcast i Spotify.
🎯W DZISIEJSZYM WYDANIU
🎓 AI od zera do zrozumienia: 🐕🦺 Czarny pies…
💥 AI w praktyce: Co trenduje w AI?
🥡 AI na Wynos:
Zawód, który zniknie w ciągu 3 lat
Sztuczna inteligencja w kosmosie
Duża marka modowa korzysta z AI modelek
Ministerstwo Obrony i Ministerstwo Cyfryzacji podpisze dziś AI porozumienie
Sztuczna inteligencja na iPhonie po polsku
PRZYPOMINAMY O NASZYM KONKURSIE!
📚 Rekomendowana Biblioteka:
- “Mój czarny pies” Johnstone’a Matthew- AI-powered mental health chatbots developed as a therapy support tool | 60 Minutes
- Dział książkowy na Discord horyzotnu
🐕🦺 Czarny pies…
A dziś o depresji, która nazwiemy czarnym psem właśnie. O, na przykład takim 👇🏻
Metafora z czarnym kundlem nie jest mojego autorstwa. Pochodzi z książki “Mój czarny pies” Johnstone’a Matthewa, ale przyznacie, że dość obrazowo przedstawia depresję. Depresję jako psa, który plącze się pod nogami lub siedzi w kącie pokoju, ciągnie go za nogawkę lub wlepia w chorego swoje ślepia. Tylko on zresztą widzi zwierze, nie w sensie dosłownym, ale swoiste towarzystwo tej nieustępującej na krok psiny, jest dla takiej osoby obciążające. Tym właśnie jest ta paskudna choroba duszy. Jeśli znasz takiego psa, to pozdrawiam Cię ciepło czytelniku, trzymaj się i przegoń go!
Tymczasem do rzeczy. Szacuje się, że w Polsce na depresję choruje ok. 1,2 mln osób… a śmiem wierzyć, że może więcej. Średni czas oczekiwania na wizytę u psychologa na NFZ to 114 dni. Koszt prywatnej wizyty to 180-300 zł za 50 minut rozmowy i też wiąże się z oczekiwaniem. Do tego dochodzi wciąż pokutujące przekonanie, że dzielenie się swoimi problemami to oznaka słabości i wiąże się z poczuciem zawstydzenia itd. (szczególnie u mężczyzn).
A co jeśli tym wszystkim ludziom mógłby pomóc "AI terapeuta"? Dyskretny i dostępny od ręki np. w Twoim telefonie?
W zespole Horyzontu dyskutowaliśmy o tym nie raz, nie raz dyskutowaliśmy o nim wewnątrz społeczności na Discord. Podobny tekst przydażył się już na horyzontowym X, przygotowywałem go wraz z Oskarem, ale temat wart jest ponownego rozpatrzenia, bo po prostu wraca… jak wspomniany czarny kundel. Ucieraliśmy więc temat stawiając sobie pytanie, czy AI może być skutecznym terapeutą. Opinie były podzielone - od pozytywnych po sceptyczne.
Co można wyczytać z badań?
ChatGPT jest zdolny do prowadzenia pozytywnych rozmów, aktywnego słuchania oraz sugerowania potencjalnych strategii radzenia sobie z problemami, nie przekraczając przy tym granic i nie oferując bezpośrednich porad medycznych. Najważniejsze wnioski można zamknąć w tych punktach:
ChatGPT może skutecznie służyć jako wsparcie dla pacjentów między sesjami terapii, oferując im przestrzeń do wyrażania myśli i uczuć, a także proponując strategie radzenia sobie z problemami.
ChatGPT unika udzielania bezpośrednich porad medycznych, co jest zgodne z oczekiwaniami dotyczącymi roli asystenta terapeuty.
ChatGPT potrafi aktywnie słuchać i udzielać wartościowych odpowiedzi, co wspiera proces terapii.
Mimo że ChatGPT może nie zawsze trafnie podsumowywać szczegóły rozmów z pacjentem dla terapeuty, ogólnie rzecz biorąc, jest w stanie przekazać istotne informacje.
ChatGPT nie wprowadzał nieistotnych tematów podczas rozmów, co sugeruje jego skupienie na potrzebach pacjenta.
Istnieją wyzwania, zarówno ludzkie, jak i techniczne, które należy rozwiązać przed powszechnym stosowaniem ChatGPT jako asystenta terapeuty, w tym zapewnienie ochrony danych, personalizacji wsparcia oraz zarządzanie powtarzalnością konwersacji.
Wyniki sugerują, że ChatGPT oferuje interesujące uzupełnienie wizyt u terapeuty i stanowi łatwo dostępne, dobre (i obecnie darmowe lub za stosunkowo niewielką opłatą) miejsce dla osób z problemami zdrowia psychicznego, które np. jeszcze nie szukały profesjonalnej pomocy lub chcą uzupełnić terapię.
Jak może wyglądać rzeczywista rozmowa z Chat GPT na temat problemów psychologicznych, stanów depresyjnych i innego typu stanów emocjonalnych?
Na potrzeby tego wpisu przeprowadziłem symulację takiej rozmowy głosowej z Chat GPT na swoim telefonie korzystając z trybu Advance Voice Mode. Uruchomiłem aplikację ChatGPT i poprosiłem, aby ten wcielił się w rolę psychoterapeuty, kogoś, kto korzystając z dostępnej wiedzy z dziedziny, badań i doświadczeń psychologów, potrafił stawiać pytania i odpowiadać na zadane. Poprosiłem, aby był kimś kto prowadzi rozmowę oraz proponuje ścieżki rozwiązań.
W odpowiedzi dostałem pełną -moim zdaniem- empatii odpowiedź i gotowość, aby zmierzyć się z moimi problemami. Dla celów symulacji opowiedziałem ChatGPT o 'frustracji w miejscu pracy' ‚braku motywacji do wykonywania zadań’ ,braku radości z wykonywanej pracy’ ‚poczuciu niedocenienia’ czy ‚przepracowania’.
Te kilka haseł ChatGPT zdiagnozował jako „syndrom wypalenia zawodowego” jednak niczego nie przesądzał. Podsumował moją wypowiedź, podkreślił, że moje emocje, ich umiejętne nazwanie i wypowiedzenie, to pierwszy krok do pozytywnej zmiany. Następnie zasugerował co może pomóc. Wśród propozycji: odpoczynek, wyznaczanie granic pomiędzy pracą a życiem zawodowym, rozmowa z zaufaną osobą, by finalnie zaproponować analizę wartości i celów, jakie stawiam sobie w pracy. Każdy z punktów szeroko rozwinął i zadał mi pytania.
Po tej części odpowiedzi nawiązaliśmy bardzo płynny dialog. Ja wczułem się w rolę pacjenta, przede wszystkim wysłuchanego, a ChatGPT przejął rolę terapeuty, który słucha i dość celnie odpowiada nawiązując do wszystkich stawianych przeze mnie pytań. Jako pacjent, chciałem finalnie nie tylko diagnozy, ale panaceum na moje problemy. Tych oczywiście ChatGPT nie chciał podać (i słusznie!), ale jako rozwiązanie pośrednie zaproponował mi spokojną odbudowę entuzjazmu poprzez:
skupianie się na małych celach,
techniki relaksacyjne (zaproponował konkretne),
zapisywanie map myśli,
Rozmowa trwała 20 minut. AI kończąc sesję nie zapomniała o uwadze, że w trudnych stanach warto poszukać profesjonalnego wsparcia psychologa lub psychiatry!
Mając do czynienia w przeszłości z prawdziwą terapią, moje odczucia są pozytywne - począwszy od solidności odpowiedzi, aż po doświadczenie z tego typu wsparciem (rozmowa głosowa nadaje takiej sesji cechy faktycznie prowadzonej rozmowy z terapeutą). Ta krótka symulacja jednak nie dała mi poglądu, czy taki rodzaj wsparcia może być skuteczny. Potrzebne byłyby powtórki i dłuższa próba w czasie.
Pamiętać należy jednak o bezpieczeństwie! Rozmowa z ChatemGPT wiąże się z przekazaniem algorytmowi danych oraz wrażliwej informacji o Twoim stanie emocjonalnym!
To moje obserwacje, ale jakie mają inni?
Rozmawiałem o tym ostatnio z Łukaszem Boruniem na naszym Discordzie. Wy mogliście poznać go na łamach newslettera w tym tekście - tutaj. Łukasz, który nie ma problemu, by otwarcie mówić o tym, że korzysta z terapii psychologicznej na co dzień w ramach higieny psychologicznej, opowiedział nam o kilku swoich spostrzeżeniach po próbie z AI (możecie tę rozmowę znaleźć na kanale). Zauważa, że dobrze przygotowana AI persona potrafi:
wyciągać wnioski
nakierowywać na elementy związane z zaburzeniami neurologicznymi (prostymi)
Łukasz dostrzega jednak także to, czego się AI terapeucie nie udało:
przeprowadzić diagnozy, która naprowadziłaby na dalszy etap leczenia. Model nie był w stanie wywnioskować, czy ma do czynienia z ADHD czy autyzmem (co też jest ciekawe, bo oba te przypadki korzystają z neuroatypowości, które są w tym samym worku)
prowadzić rozmowę uwzględniając poprzednie sesje. Konieczne było specjalne podsumowywanie poprzednich rozmów
To, w czym był największy problem:
Context window. Rozmowa z psychoterapeutą to 45 minut ciągłej rozmowy ok. 250 000 tokenów. AI po prostu gubiło kontekst, cytuję “zaczęło gadać głupoty”.
Brak możliwości zapamiętywania najważniejszych rzeczy, chociaż dzisiaj mamy już pamięć w ChatGPT czy artefakty w Claude. Trochę to ułatwia, ale i tak trzeba to automatyzować.
Wnioski Łukasza:
Jako terapeuta behawioralny: NIE.
Jako terapeuta analizujący dziennik: TAK (faktycznie, kiedy wykorzystamy go do takich podsumowań, to wyciągnąć można z nich bardzo fajne wnioski)
Nakierowanie na potencjalne problemy, z którymi warto przegadać z psychoterapeutą, też ma działać dobrze.
To co było finałem spostrzeżeń mojego rozmówcy, to stwierdzenie dotyczące empatii, o którą Łukasz AI nie podejrzewa. Jak twierdzi jest to domena zarezerwowana dla ludzi, a wg. niego empatia jest wymagana do tego, aby do głębi zrozumieć indywidualny przypadek.
Ten wpis stanowi jedynie zalążek rozważań nad tym czy AI może wesprzeć psychologów lub stanowić pierwszy etap, swoisty prolog do prawdziwej terapii człowiek-człowiek. Już dziś jednak można próbować podejrzewać, że sztuczna inteligencja może stanowić samopomoc i pierwszy krok do skorzystania z pomocy w trudnym momencie życia. Z rezerwą należy traktować jednak opracowania dotyczące skuteczności chatbotów psychologów (wciąż mała próba) i komercyjnej oferty wspomnianych botów.
Przygotowując tekst natknąłem się jednak na taką wypowiedź:
„Jeśli ludzi nie stać na terapię, nie możemy zabronić im logowania się do komputera i rozmawiania z chatbotem” - mówi Jessica Jackson, będąca przewodniczącą Mental Health Technology Advisory Committee przy American Psychological Association . „A jeśli nie możemy tego kontrolować, to powinniśmy tworzyć strategiczne partnerstwa, które pomogą nam to zoptymalizować i stworzyć narzędzia całkowicie bezpieczne ” - dodaje.
Co więc poza Chat GPT?
Zdaje się, że jesteśmy jeszcze na początku drogi, jednak już teraz na rynku są propozycje takie jak Wysa czy Woebot Health (to nie są jednak moje rekomendacje!) Platformy są aplikacjami zasilanymi przez AI, jednak wg. deklaracji twórców pod kontrolą praktyków z dziedziny psychologii i psychiatrii. Chatboty wykorzystują modele terapii poznawczo-behawioralnej (CBT) oraz inne podejścia dowodowe, takie jak interpersonalna psychoterapia (IPT) i dialektyczna terapia behawioralna (DBT). Oba narzędzia są zaprojektowane jako uzupełniająca opieka, a nie zastępująca wsparcie kliniczne.
W 2023 Policja zarejestrowała aż 2139 prób samo*jczych wśród młodzieży i ponad 10 000 ogólnie (I - VIII 2023 r.). Jeśli borykasz się z jakimiś problemami, źle się czujesz, coś Cię przytłacza lub “podąża za tobą czarny pies”, proszę porozmawiaj o tym z kimś! Nie musisz walczyć z tym sam/-a!
Na koniec coś ważnego.
116 111 - Telefon zaufania dla Dzieci i Młodzieży
116 123 - Kryzysowy telefon zaufania również dla Dorosłych
Źródła:
What psychologists need to know about the evolution of generative AI
Rozmowa z Łukaszem Boruniem na Discord, który obiecał w niej wrócić do wątku i napisać więcej spostrzeżeń. Być może przeczytać będziecie mogli coś więcej od Łukasza tutaj. Bardzo polecam!
Inne moje teksty warte przejrzenia:
🦂 Skorpion, który rozpalił naukową iskrę...
👨🏼🚀⌚️🧦🧠 "Houston, Mamy problem". Zegarek, skarpeta, taśma i MÓZG!
⚫️🆚⚪️ Zmierzysz się z AI?
🧮 Jak zostać genialnym matematykiem... i zrozumieć naturę fizyki?
Zarabianie z AI jest jak Yeti… 👾⌚
💥 Co trenduje w AI?
Dziś polecam Ci stronę Exploding Topics. Przejrzyj ją i zobacz jak AI dominuje infosferę. Zobacz jakie wątki dotyczące AI są najbardziej poszukiwane, jakich rozwiązań poszukuje świat i wyciągnij wnioski - które narzędzia opanować, jak wykorzystać je w pracy oraz w jakiej dziedzinie sztucznej inteligencji się szkolić.
🥡 AI na Wynos
❌ Zawód, który zniknie w ciągu 3 lat - czytaj
🚀 Sztuczna inteligencja w kosmosie - czytaj
👗 Duża marka modowa korzysta z AI modelek do reklamowania swoich produktów - czytaj
🤝 Ministerstwo Obrony i Ministerstwo Cyfryzacji podpisze dziś porozumienie na rzecz rozwoju technologii sztucznej inteligencji w różnych aspektach życia obywateli za pośrednictwem Rady Funduszu AI - czytaj
🍏 Sztuczna inteligencja na iPhonie po polsku - czytaj
📚 PRZYPOMINAMY O NASZYM KONKURSIE! Nagrodą książka “Moje światy - sztuczne i realne. Jak narodziła się AI najnowszej generacji” autorstwa Fei-Fei Li - zasady konkursu opisaliśmy we wtorkowym newsletterze w sekcji “AI książka” - weź udział!
“Mój czarny pies” Johnstone’a Matthew - Autor prowadzi nas przez własne doświadczenia związane z depresją. Nazwał ją - za Winstonem Churchillem - Czarnym Psem. Obrazowo, wnikliwie i kojąco pokazał nam swoją drogę przez chorobę. Jego obserwacje poruszają, odświeżają spojrzenie na depresję i dają nadzieję, że i nam uda się ją przepracować i przetrwać.
AI-powered mental health chatbots developed as a therapy support tool | 60 Minutes
Dział książkowy na Discordzie horyzontu tworzony przez społeczność
Jeśli masz jakieś ekscytujące pomysły lub projekty, śmiało się z nami skontaktuj, odpowiadając na ten email lub śledząc nas na X: @JakubNorkiewicz @oskar_korszen
